استفاده از تصویر دوربین مداربسته در دادگاه همواره بسیار حساس بوده است. قبل از پیشرفت تکنولوژی استفاده از تصویر دوربین مداربسته در دادگاه سختی‌های زیادی را به همراه داشت. در زمان‌هایی که از فیلم (وی اچ اس) برای اثبات جرم در دادگاه استفاده می‌شد.
- تاریخ انتشار :
۱۳۹۸/۰۲/۱۴ - ۰۰:۰۰:۰۰
- تعداد بازدید:
۱۴۵۶۴
- گروه:
دوربین مداربسته
مشکلاتی چون نگه‌داشتن یا آهسته کردن یک فیلم یا گذر از یک فیلم به فیلم دیگر کارمندان دادگاه را اذیت می‌کرد و چندان دل‌خوشی از این امکان جرم‌شناسی نداشتند؛ زیرا گاهی باید ده‌ها باریک فیلم را متوقف و دوباره پخش می‌کردند تا صحنه و یا شخص موردنظر شکار می‌شد.
مقدماتی در مورد اعتبار تصویر دوربین مداربسته در دادگاه و فرمت آن
امروزه پیشرفت‌های صورت گرفته و ظهور تکنولوژی بحث را کاملاً تغییر داده است. در این مقاله خواهیم فهمید اعتبار تصویر دوربین مداربسته در دادگاه تا چه حد است؟
فیلم‌های DVD
با آمدن تکنولوژی دی‌وی‌دی سیستم قضایی از سختی‌های نوارهای وی اچ اس رها شد؛ اما نیروی پلیس و وکیل‌ها دچار مشکل شدند زیرا آن‌ها باید پرونده‌هایی که دارای استناد فیلم VHS بودند را به‌صورت DVD و فرمت مطلوب دادگاه باکیفیت مناسب درمی‌آوردند.
برای این‌که اعتبار تصویر دوربین مداربسته در دادگاه صحت داشته باشد و فیلم به قالب مطلوب دادگاه درآید مشکلات زیادی گریبان نیروی پلیس و وکلا را می‌گرفت. برای این تغییر به سخت‌افزار و نرم‌افزار مناسب و همچنین نیروی کارآمد نیاز داشتیم. چراکه ایجاد یک ویدیوی بد کیفیت و غیر یکپارچه به‌راحتی قابل انجام بود.
بعضی از الزامات فنی منجر به نتیجه اشتباه در موارد بسیار ساده می‌شد؛ و اشتباه در دنیای قضایی منجر به تبعات جبران‌ناپذیری می‌شد. چالش‌های زیادی درزمینهٔ قالب ورودی انجام می‌شد اما اکنون قالب خروجی بحث چالش‌برانگیزی است. گاهی ارائه برخی از تصاویر در قالب دی‌وی‌دی بسیار نامناسب است اما ازآنجایی‌که تنها قالب موردپذیرش دادگاه دی‌وی‌دی است چاره‌ای جز این نداریم.
تصویر دوربین مداربسته در دادگاه بر بستر اینترنت
کم‌کم شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات دوربین مداربسته باهم به توافق رسیدند یک قالب مشترک جهت راحتی کاربران و دادگاه و همچنین کوتاه کردن مسیر دستیابی به فرمت موردنظر ارائه دهند. آن‌ها به یک سیستم باز احتیاج داشتند که نه‌تنها خودشان که تحلیل‌گر تصاویر بودند استفاده کنند و همچنین قابل‌ارائه در دادگاه باشد بلکه برخی شرکت‌ها به کمک متخصصان مدیریت تصاویر را به امری سهل‌الوصول برای مصرف‌کننده تبدیل کنند.
برخی از افراد تصور کی کنند تبدیل فرمت ویدیوی دوربین مداربسته همیشه به‌راحتی انجام می‌گرفت درصورتی‌که چنین نیست و این اقدام حاصل سال‌ها تلاش بوده است.
امروزه 7000 الی 10000 دوربین مداربسته وجود دارد و همه تصاویر آن قابل‌تبدیل به فرمت موردنظر هست. سیستم‌های ارائه‌دهنده سیستم‌های نظارتی توانستند سیگنال‌های تصویری حاصل از دوربین‌ها را به قالب دی وی آر یا ان وی آر درآورند. این نیاز به یکسان‌سازی برای ارائه تصاویر در دادگاه یک نیاز مبرم محسوب می‌شد.
بررسی قابلیت استناد تصویر دوربین مداربسته در مراجع قانونی
بعد از بررسی فرمت‌های لازم برای ارائه در دادگاه اولین سؤالی که ممکن است شمارا درگیر کند این است آیا اساساً فیلم و صوت دوربین‌های مداربسته و یا حتی دستگاه‌های مختلف ضبط تصویر و صدا می‌تواند ادله قانونی برای اثبات خلافکاری و یا رفع اتهام باشد؟
تردیدی که در ابتدا شما را دربر می‌گیرد این است که در صورت عدم توانایی در استدلال تصویر و یا صدای ضبط‌شده در اثبات و رفع جرم؛ چه نیازهایی به‌صرف هزینه برای پوشش تصاویر در محیط‌های کاری، تجاری یا خصوصی داریم؟
برای پاسخ به این شبهه باید بدانیم در وهله اول نظارت بر آنچه در محیط فعالیت‌های خصوصی و کاری افراد می‌گذرد برای مدیریت مجموعه از اهمیت بالایی برخوردار است؛ و این و نظارت‌ها با پوشش تصویری و گهگاه صوتی قابل‌اجرا خواهد بود.
اما در اولویت دوم لازم است بدانیم که ثبت یا تصویر پس از گذشتن از مرحله تصدیق فنی کارشناسی، می‌تواند تأییدی بر علت جرم و یا عدم انجام جرم باشد و آیا با نظر قاضی پرونده در کنار سند، شهادت، اقرار و سوگند به‌عنوان ادله مستدل قرار گیرد؟
در گفت‌وگو با علی نقره‌داغشی، وی به تفهیم و ارتباط مفهوم اماره با اثبات بزه پرداخت و تصریح کرد:
در اصطلاح حقوقی، به‌موجب ماده 1321 قانون مدنی، اماره عبارت است از اوضاع و احوالی که به‌حکم قانون یا در نظر قاضی دلیل بر امری شناخته می‌شود. با توجه به این تعریف از اماره باید گفت که اماره امر معلومی است که در خارج به‌وسیله آن امر مجهولی که موردادعای ثالت است، ثابت می‌شود. لذا اموری که به‌وسیله امارات ثابت می‌گردند، معتبر شناخته‌شده است؛ زیرا امارات کاشف از واقع هستند. در حقیقت با توجه به معنای لغوی، امارات ادله تکمیلی‌اند که در عالم خارج وجود دارند و علامت یا نشانه وجود حقی برای صاحب آن می‌باشند. همچنین دلیل از طریق اماره، بیش از هر دلیل دیگری، غیرمستقیم است.
آیا صدا و فیلم ضبط شده توسط تلفن همراه و دوربین‌های فیلم‌برداری موردقبول مقام رسیدگی کننده است؟
عمدتاً در دادگستری مبحث استفاده از صوت و تصویر و استناد به آن موردپذیرش نیست و قانون‌گذار به‌عنوان ادله به چنین مواردی توجه نمی‌کند، اما از این موارد بازهم به‌عنوان اماره می‌توان استفاده نمود و اگر این فیلم یا صدا اصالت داشته باشد می‌تواند موردتوجه دادگاه قرار گیرد. دلیلی که باعث شده قانون‌گذار این موارد را نپذیرد، این است که اصالت صوت و تصویر همیشه کشف نخواهد شد و به همین دلیل نمی‌توان به آن توجه نمود. از طرفی ممکن است این تصاویر و اصوات ساختگی باشد، اما اگر اصالت این موارد در دادگاه ثابت شود می‌تواند موردتوجه قرار گیرد و در این مورد در صورت اعتراض متشاکی، شاکی می‌تواند از دادگاه تقاضای بررسی اصالت صدا و تصویر را مطرح نماید.
نوار صوتی یا فیلم، ادله اثبات دعوی نیستند
طبق قانون آیین دادرسی کیفری، به‌عنوان قوانینی که در خصوص ادله اثبات دعوی تعیین تکلیف شده است، دلایل اثبات دعواهای کیفری یعنی دلایلی که بر اساس آن یک جرم ثابت می‌شود، محدود و معین شده است. این دلایل عبارت‌اند از: اقرار متهم به ارتکاب جرم، شهادت شهود و گواهانی که بر ارتکاب جرم توسط متهم شاهد بوده‌اند همین‌طور گزارش ضابطین دادگستری مانند مأمورین کلانتری‌ها و نیروی انتظامی و سایر ضابطینی که قانون آن‌ها را تعیین کرده است همچنین نیز معاینه محل و تحقیق محلی و رجوع به کارشناسی و سوگند.
عدم اعتبار نوار ضبط‌شده یا فیلم گرفته‌شده توسط خود شخص
در قانون‌های پیش‌گفته و سایر قوانین فعلی ایران برای نوار ضبط شده یا فیلم گرفته شده به‌عنوان مدرک اعتبار و ارزشی قائل نیست. بلکه نوار یا فیلم صرفاً می‌تواند اماره و نشانه‌ای برای کمک به قاضی جهت دسترسی به دلایل و اثبات بزه باشد. لذا این مدرک به‌تنهایی و مستقلاً نمی‌تواند دلیلی برای انتساب جرم به شخصی تلقی شود. می‌توان گفت اگر متهم با یک یا چند دلیل ذکرشده بالا متهم به ارتکاب جرمی شود و در کنار این دلایل قرینه و اماره نوار صوتی یا فیلم گرفته‌شده از آن متهم به‌عنوان کمک‌کننده به دلیل انتساب بزه وجود داشته باشد، در این صورت می‌توان فیلم دوربین یا فیلم ضبط شده را در کنار یکی از دلایل اثبات دعوای کیفری قابل‌بررسی دانست.
نتیجتاً این‌که با پیشرفت فنّاوری خصوصاً درزمینهٔ دانش رایانه‌ای و پدیده فتوشاپ یا ویرایش تصاویر و فیلم‌‌ها و صداهای افراد، در شرایط اکنون ایران و جهان به‌راحتی بسیاری از افراد می‌توانند صدا یا تصویر یا فیلم منتسب به شخص دیگری را ویرایش کنند و علیه او در مراجع قانونی شکایت کنند، لذا ارزش و اعتبار این امور کمرنگ‌تر خواهد شد.
محکومیت به اتھام توھین با استناد به فیلم به‌عنوان دلیل اثباتی
فیلم ضبط «شده توسط دوربین مداربسته به‌عنوان دلیل اثباتی جرم توھین قابل استناد» است. به ھر حال آنچه از ماھیت بسیاری از دادنامه‌های ارائه‌شده در سایت‌های معتبر می‌فهمیم آن است که ادله نوینی چون تصویر و فیلم دوربین‌های مداربسته نیز می‌تواند در کنار ادله سنتی با ایجاد علم بر قاضی در این موارد مستند صدور رأی قرار گیرد لزوماً نه به‌تنهایی. البته درصورتی‌که بنا بر نظر و رأی قاضی فیلم بازبینی گردد.